Логопедтің реабилитациядағы рөлі

Логопед-реабилитолог – бұл аурулардан немесе ми жарақаттарынан кейін адамдарға сөйлеу қабілетін қалпына келтіруге және түзетуге көмектесетін маман. Бұл кәсіп реабилитациялық медицинамен тығыз байланысты, бірақ медициналық білім алуды талап етпейді. Реабилитациялық логопедия саласында жұмыс істеу үшін психология негіздерін, нейрофизиологияны, анатомияны, педагогиканы, логопедияны және басқа да көптеген пәндерді білу қажет.

Реабилитациялық логопедия – ғылымдағы салыстырмалы түрде жас бағыт. Ол қарапайым логопедиядан айырмашылығы, дені сау, тек сөйлеуінде аздаған кемшілігі бар адамдармен емес, аурулар мен жарақаттар салдарынан сөйлеу дағдыларын жоғалтқан адамдармен жұмыс істеуге маманданған.

Бүгінде бұл бағыт педагогика мен медицинаның дамуына сәйкес жетілдіріліп, өз алдына қойылған басты мақсат – науқастарды толыққанды өмірге қайтару.

Логопедиялық реабилитацияға жүгінуге негіз болатын көрсеткіштер:

  • туу кезінде болған жарақаттар;

  • бас-ми жарақаттары (БМЖ);

  • инсульт;

  • ми бөліктерінің инфекциялық аурулары;

  • бас миына жасалған операциялар;

  • басқа да қауіпті аурулар.

Ми қан айналымының бұзылуынан кейін қалпына келіп жатқан науқастар әртүрлі сөйлеу бұзылыстарын бастан өткеруі мүмкін. Бұл мәселелер екі топқа бөлінеді:

  1. Афазия – сөйлеу функциясының жүйелі бұзылуы.

  2. Дизартрия – артикуляциялық аппараттың иннервациясының бұзылуы.

Мұндай науқастар үшін логопедтердің реабилитациядағы рөлін асыра бағалау қиын. Олар реабилитация процесінің маңызды бөлігі болып табылады.

«Ғылым мен реабилитациялық технологиялардың дамуына байланысты реабилитация бүтіндей бір процесс болуы тиіс. Лечебная физкультура, физиотерапия, психологиялық және нейропсихологиялық көмек, сондай-ақ медициналық көмек бірлесіп жүзеге асырылуы керек. Себебі ми жеке жұмыс істемейді, ол тұтас жұмыс істейді. Ми зақымдалған жағдайда барлық нәрсе қозғалыстан басталатынын есте ұстау өте маңызды. Қозғалыс, лечебная физкультура – логопедиялық жұмыстың тиімді өтуінің қозғаушы механизмі».

Логопед инсульттан кейінгі реабилитация процесінде маңызды рөл атқарады. Ол науқастарға жоғалтқан сөйлеу функцияларын қалпына келтіруге және өмір сапасын жақсартуға көмектеседі. Логопедтің жұмысы науқастың жағдайын бағалаудан, жеке реабилитациялық бағдарламаларды жасаудан, сабақтар өткізуден және науқастың жақындарын үйретуден тұрады. Қолданылатын әдістер мен техникалар әртүрлі және сөйлеу дағдыларын қалпына келтіруде максималды әсерге қол жеткізуге бағытталған.

Логопедтің жұмысы тек физикалық ғана емес, сонымен қатар психологиялық тұрғыдан науқасты қалпына келтіруге ықпал етеді, оған толыққанды қарым-қатынас жасау және өмірден ләззат алу мүмкіндігін қайтарады.