Жедел респираторлық вирустық инфекциялар (бұдан әрі – ЖРВИ) — бұл тыныс алу жолдарының шырышты қабығына әсер ететін жұқпалы қабыну ауруларының тобы. Бұл күзгі-қысқы кезеңде маусымдық эпидемияларды тудыруы мүмкін әлемдегі ең көп таралған патология тобының бірі. Ең танымал және қауіпті жедел респираторлық вирустық инфекция тұмау болып табылады. Көптеген адамдар ЖРВИ-нің ауырлығын бағаламайды және бұл жай ғана суық деп санайды. Алайда, ЖРВИ ауыр асқынулардың дамуын тудыруы мүмкін, сондықтан инфекцияны дәрігердің бақылауымен емдеу керек.
ЖРВИ қоздырғыштары өте көп, бірақ ең көп таралған вирустар: А, В, С типті тұмау, парагрипп, аденовирус, риновирус және энтеровирустық инфекциялар.
Инфекциялар ауа тамшыларымен (көбінесе түшкіру арқылы), сирек байланыс және тұрмыстық жолмен, яғни жуылмаған қол, ыдыс-аяқтар, балалар ойыншықтары және т.б. арқылы беріледі. Вирустар адамның тыныс алу жолдарына енген кезде, олар алдымен шырышты қабаттарда орналасады, содан кейін қан ағымы бар инфекция бүкіл денеге таралады.
Ауру күрт және тез басталады. Инфекция мен патологиялық процестің дамуы арасында кейде бірнеше сағат кетеді. Бірақ көбінесе бұл кезең орта есеппен 2-ден 4 күнге дейін созылады. Тәуекел тобына иммунитеті төмен балалар мен науқастар жатады.
ЖРВИ кезінде негізгі белгілер-дене температурасының жоғарылауы, бас ауруы, мұрынның ағуы, түшкіру, жөтел, тамақ ауруы, дене мен бұлшықеттің ауыруы, терлеудің жоғарылауы, жалпы әлсіздік және летаргия. ЖРВИ түріне байланысты симптомдар субмандибулярлық лимфа түйіндеріндегі ауырсынумен толықтырылуы мүмкін. Сондай-ақ, кейбір жағдайларда науқаста конъюнктивит белгілері бар. ЖРВИ кезінде температура, әдетте, 38 градустан жоғары көтерілмейді және 2 күн ішінде оңай жоғалады. Тұмау кезінде температура 39 градусқа дейін және одан жоғары болуы мүмкін және ұзақ уақытқа созылады. ЖРВИ-нің ықтимал асқынуларына мыналар жатады: отит, синусит, синусит, пневмония, бронхит және т. б.
ЖРВИ-мен емдеу неғұрлым ерте басталса, мерзімі соғұрлым қысқа болады және нәтиже тиімдірек болады. Емдеу әдетте үйде жасалады. Науқас аурудың ауыр ағымы немесе асқынулардың дамуы жағдайында ғана ауруханаға жатқызылады. Кешенді терапия жүргізіледі, оған мыналар кіреді: дәрі-дәрмекпен емдеу, физиотерапиялық процедуралар, иммунитетті жоғарылататын дәрілерді қабылдау.
Алдын алу үшін иммунитетті үнемі нығайту қажет:
1) қалыпты физикалық белсенділіктің жеткілікті мөлшерімен салауатты өмір салтын ұстану.
2) Әр түрлі тамақтаныңыз, витаминдер, минералдар, ақуыздардың жеткілікті мөлшерін алыңыз.
3) Гипотермия мен шамадан тыс жұмыс жасамаңыз.
Эпидемия маусымында қоғамдық орындарға жиі барудан аулақ болу керек. Егер үйде ЖРВИ-мен ауыратын адам болса, оны оқшаулап, оған жеке ыдыс-аяқ бөлу керек. Желдетілмеген бөлмеде вирус 8-10 сағат өмір сүре алады. Сондықтан, егер үйде науқас адам болса, бөлмені үнемі желдетіп, дымқыл тазалау жұмыстарын жүргізу керек.
Сондай-ақ, алдын-алу шараларына тұмауға қарсы вакцинация жатады. Әсіресе келесі қауіп тобындағы науқастарға вакцинация жасау ұсынылады: алты айдан 5 жасқа дейінгі балалар, 65 жастан асқан адамдар, жүкті әйелдер, созылмалы бүйрек, бауыр, жүрек аурулары бар адамдар.
Маңызды! Тұмау вирусы үнемі мутацияға ұшырайды, жаңа түрлерде пайда болады, бірақ егу оның ең көп таралған және қауіпті штамдарынан қорғайды.